Trong khoa học pháp lý việc hiểu rõ cấu thành tội phạm là chưa đủ, chưa phản ánh hết được tính chất mức, mức độ của tội phạm. Khi nghiên cứu chuyên sâu về cấu trúc của cấu thành tội phạm còn được chia ra thành cấu thành tội phạm hình thức và cấu thành tội phạm vật chất. Trong bài viết này, Chúng tôi xin trình bày một cách khái quát và để nhận diện, phân biệt các dạng cấu thành tội phạm này.
1. Cấu thành tội phạm hình thức
Cấu thành tội phạm hình thức là cấu thành tội phạm có dấu hiệu của mặt khách quan là hành vi nguy hiểm cho xã hội. Đối với những tội phạm có cấu thành tội phạm hình thức, hành vi nguy hiểm cho xã hội (hành vi gây thiện hại cho xã hội hoặc tạo ra khả năng gây thiệt hại cho các quan hệ xã hội hội được luật hình sự bảo bảo vệ) chỉ cần được thực hiện, kết hợp với các yếu tố cần và đủ khác là đã đủ yếu tố xác định tội phạm hoàn thành.
Để xem là tội phạm hoàn thành đối với tội xâm phạm an ninh lãnh thổ, người phạm tội chỉ cần có hành vi “ xâm nhập lãnh thổ, có hành động làm sai lệch đường biên giới quốc gia hoặc có hành động khác nhằm gây phương hại cho an ninh lãnh thổ của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam ” mà không cần phải gây ra hậu quả nào.
Hành vi phạm tội được thực hiện dưới dạng không hành động cũng thuộc về cấu thành tội phạm hình thức như trường hợp không cứu giúp người đang trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng (Điều 132 Bộ Luật hình sự 2015)
2. Cấu thành tội phạm vật chất
Cấu thành tội phạm vật chất là cấu thành tội phạm có dấu hiệu của mặt khách quan không chỉ là hành vi nguy hiểm cho xã hội mà còn đòi hỏi phải có hậu quả xảy ra và mối quan hệ nhân quả giữa hành vi và hậu quả đó.
Đối với tội phạm có cấu thành tội phạm vật chất, hành vi bị xem là tội phạm khi nó thực tế gây ra một hậu quả cụ thể thoả mãn yêu cầu của điều luật quy định về tội phạm đó, giữa hành vi và hậu quả phải có mối quan hệ nhân quả. Nếu có hành vi nhưng hậu quả chưa xảy ra hoặc hậu quả không có mối quan hệ nhân quả với hành vi thì tội phạm coi như chưa hoàn thành.
Chẳng hạn, để tội phạm hoàn thành đối với tội giết con mới đẻ, người phạm tội phải có hành vi giết đứa trẻ và hậu quả là đứa trẻ phải chết.
Việc phân loại cấu thành tội phạm vật chất và hình thức phụ thuộc vào chính sách hình sự của một quốc gia trên cơ sở xác định mức độ can thiệp cần thiết của Luật hình sự đối với tính nguy hiểm của từng loại tội phạm.
Lưu ý: Các nội dung tư vấn hoặc văn bản pháp luật được trích dẫn trên có thể đã thay đổi hoặc hết hiệu lực tại thời điểm hiện tại. Khách hàng vui lòng liên hệ với chúng tôi qua số điện thoại: 0867.678.066 để được tư vấn hỗ trợ một cách chính xác.
Khách hàng cần tư vấn chi tiết mời liên hệ:
VĂN PHÒNG LUẬT SƯ DƯƠNG CÔNG
Văn phòng: Số 10 ngõ 40 Trần Vỹ, phường Mai Dịch, quận Cầu Giấy, Hà Nội
Số điện thoại: 0867.678.066
Email: vanphongluatsuduongcong@gmail.com