Sáng nay 17/6, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp với tỷ lệ hơn 95% đại biểu tán thành. Luật sẽ có hiệu lực từ ngày 1/7 tới. Trong đó, một nội dung quan trọng lần đầu tiên được bổ sung là quy định về “chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp”, nhằm tăng cường minh bạch trong hoạt động kinh doanh và đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế về phòng chống rửa tiền.

Khái niệm mới với doanh nghiệp Việt Nam
Theo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp, chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp có tư cách pháp nhân là cá nhân có quyền sở hữu trên thực tế vốn điều lệ hoặc có quyền chi phối đối với doanh nghiệp đó, trừ trường hợp đại diện chủ sở hữu trực tiếp tại doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ và người đại diện phần vốn nhà nước đầu tư tại công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên theo quy định của pháp luật về quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp.
Doanh nghiệp có nghĩa vụ thu thập, cập nhật, lưu giữ thông tin về chủ sở hữu hưởng lợi, cung cấp thông tin cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền để xác định chủ sở hữu hưởng lợi khi được yêu cầu.
Thông tin về chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp bao gồm họ, tên; ngày, tháng, năm sinh; quốc tịch; dân tộc; giới tính; địa chỉ liên lạc; tỷ lệ sở hữu hoặc quyền chi phối; thông tin về giấy tờ pháp lý của các nhân chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp.
Doanh nghiệp phải thông báo với Cơ quan đăng ký kinh doanh khi có thay đổi thông tin về chủ sở hữu hưởng lợi.
Cơ quan đăng ký kinh doanh sẽ lưu giữ thông tin về chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp ít nhất 5 năm kể từ ngày doanh nghiệp giải thể, phá sản.
Theo lộ trình, từ ngày 1/7, các doanh nghiệp mới thành lập cần kê khai danh sách chủ sở hữu hưởng lợi khi đăng ký kinh doanh. Đối với doanh nghiệp đang hoạt động, việc kê khai sẽ thực hiện khi phát sinh các thủ tục thay đổi nội dung đăng ký kinh doanh.
“Với ước tính mỗi năm có khoảng 30% doanh nghiệp thực hiện thay đổi đăng ký, chúng tôi kỳ vọng sau 3 năm, cơ sở dữ liệu chủ sở hữu hưởng lợi sẽ được hoàn thiện”, bà Việt Anh cho biết.
Áp lực hội nhập quốc tế và nguy cơ nếu chậm triển khai
Việc bổ sung quy định về chủ sở hữu hưởng lợi không chỉ phục vụ mục tiêu quản trị doanh nghiệp minh bạch, mà còn là yêu cầu cấp bách từ các tổ chức tài chính quốc tế trong bối cảnh hội nhập.
Theo Bộ Tài chính, chỉ số gia nhập thị trường của Việt Nam trong báo cáo B-Ready (World Bank công bố tháng 10/2024) được xếp hạng thấp (29/50), trong đó các nội dung về thu thập thông tin chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp bị chấm điểm 0.
Trong khi đó, các tổ chức như IMF, UN, OECD, CRF… và các sáng kiến, thỏa thuận hợp tác kinh tế quốc tế cũng công nhận Khuyến nghị của FATF (Lực lượng đặc nhiệm tài chính quốc tế) là chuẩn mực quốc tế về phòng chống rửa tiền và đưa vào các tài liệu, văn kiện và tuyên bố, thỏa thuận quốc tế. Trong tiến trình hội nhập quốc tế, Việt Nam có nghĩa vụ tuân thủ các quy định này.
Đặc biệt, đoàn giám sát của Nhóm châu Á – Thái Bình Dương về chống rửa tiền (APG) đã bày tỏ quan ngại: “Việt Nam chưa chứng minh được đủ tiến triển đối với bất kỳ một hành động nào trong số 17 hành động được chỉ định. FATF đang xem xét đưa Việt Nam vào Danh sách Đen, điều này sẽ gây ra thiệt hại nghiêm trọng hơn đối với kinh tế của Việt Nam”.
Nếu Việt Nam bị đưa vào Danh sách Đen, dòng vốn đầu tư từ nước ngoài có nguy bị giảm sút đáng kể, các tổ chức tài chính của Việt Nam sẽ bị các nước khác tính phí cao hơn và bị rà soát tăng cường, đồng thời gặp khó khăn trong vay nợ, vay ưu đãi từ IMF, WB, ADB,…
Thực tiễn, hiện nay nhiều quốc gia trong khu vực Đông Nam Á và thế giới đã ban hành các quy định tương tự, với ngưỡng xác định chủ sở hữu hưởng lợi từ 10% đến 25% cổ phần hoặc quyền kiểm soát thực tế. Hầu hết các nước đều áp dụng các chế tài nghiêm khắc đối với hành vi không kê khai, kê khai sai, nộp muộn hay cố tình che giấu thông tin với các hình thức xử phạt hành chính, hình sự hoặc phi tài chính.
Việt Nam đang đứng trước yêu cầu cấp thiết phải hoàn thiện khuôn khổ pháp lý này. Cũng theo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật doanh nghiệp, Chính phủ quy định chi tiết tiêu chí xác định, chủ thể kê khai và việc kê khai thông tin về chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp, thông tin để xác định chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp, cung cấp, lưu giữ, chia sẻ thông tin về chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp.
Bộ Tài chính đang xây dựng Dự thảo Nghị định về đăng ký doanh nghiệp, thay thế cho Nghị định số 01/2021/NĐ-CP, trong đó quy định chi tiết về các nội dung trên.
Toàn văn Dự thảo Luật Doanh nghiệp 2025 sửa đổi đã được Quốc hội thông qua. Xem tại đây
Lưu ý: Các nội dung tư vấn hoặc văn bản pháp luật được trích dẫn trên có thể đã thay đổi hoặc hết hiệu lực tại thời điểm hiện tại. Khách hàng vui lòng liên hệ với chúng tôi qua số điện thoại: 0867.678.066 để được tư vấn hỗ trợ một cách chính xác.
Khách hàng cần tư vấn chi tiết mời liên hệ:
VĂN PHÒNG LUẬT SƯ DƯƠNG CÔNG
Văn phòng: Số 10 ngõ 40 Trần Vỹ, phường Mai Dịch, quận Cầu Giấy, Hà Nội
Số điện thoại: 0867.678.066
Email: vanphongluatsuduongcong@gmail.com
Tiktok: tiktok.com/@lscchannel