Trang chủTrong thực tế, không ít trường hợp người dân sử dụng đất ổn định từ lâu nhưng lại không có giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất. Nguyên nhân có thể do quá trình sử dụng qua nhiều thế hệ, chuyển nhượng bằng giấy viết tay, hoặc chưa hoàn tất thủ tục đăng ký theo quy định. Việc “đất không có giấy tờ” dẫn đến nhiều khó khăn trong quản lý, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và giải quyết tranh chấp. Do đó, việc tìm hiểu quy định pháp luật liên quan đến loại đất này có ý nghĩa quan trọng trong bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người sử dụng đất và bảo đảm trật tự quản lý nhà nước về đất đai.
Đất không có giấy tờ
Đất không có giấy tờ là loại đất đang được người dân quản lý, sử dụng trên thực tế nhưng không có bất kỳ loại giấy tờ pháp lý nào chứng minh quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật, như quyết định giao đất, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, hợp đồng chuyển nhượng đã công chứng,… Trong thực tế, có nhiều trường hợp đất không có giấy tờ nhưng vẫn được sử dụng ổn định qua nhiều năm. Một số trường hợp phổ biến bao gồm:
Đất do cha ông để lại trước năm 1980: Đây là những thửa đất được người dân khai phá, sử dụng từ thời kỳ trước khi Nhà nước thực hiện quản lý đất đai chặt chẽ. Do điều kiện lịch sử, nhiều hộ gia đình không có giấy tờ chứng minh quyền sử dụng mà chỉ quản lý theo hình thức truyền miệng hoặc ghi chép đơn giản trong gia đình.
Đất khai hoang trước ngày 15/10/1993: Trước khi Luật Đất đai năm 1993 có hiệu lực, việc khai hoang đất đai phục vụ sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp… diễn ra phổ biến, nhất là ở vùng sâu, vùng xa. Người dân tự khai hoang, cải tạo đất và canh tác liên tục nhưng không được cấp văn bản giao đất chính thức.
Đất sử dụng ổn định lâu dài nhưng không đăng ký địa chính: Nhiều hộ dân sử dụng đất từ lâu nhưng không thực hiện đăng ký vào sổ địa chính do thiếu thông tin, không được hướng dẫn, hoặc do tâm lý chủ quan cho rằng đất “của mình từ trước tới giờ” thì không cần đăng ký.
Đất mua bán, chuyển nhượng bằng giấy viết tay trước ngày 01/7/2014: Đây là hình thức giao dịch phổ biến trong dân gian trước khi pháp luật đất đai yêu cầu việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất phải được lập thành văn bản có công chứng hoặc chứng thực. Nhiều trường hợp bên mua vẫn đang sử dụng đất ổn định, nhưng không sang tên trên giấy tờ, dẫn đến đất không có giấy tờ hợp pháp.
Những loại đất kể trên tuy không có giấy tờ nhưng vẫn có thể được xem xét cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nếu người sử dụng đất chứng minh được quá trình sử dụng ổn định, liên tục, không có tranh chấp và phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của địa phương.
Cách xác định về đất khi không có giấy tờ.
Trong việc xác định nguồn gốc đất không có giấy tờ là thu thập đầy đủ thông tin và chứng cứ chứng minh quá trình sử dụng đất. Việc này giúp tạo cơ sở pháp lý ban đầu để cơ quan có thẩm quyền xem xét, đánh giá tính hợp pháp, ổn định và lâu dài của việc sử dụng đất. Người sử dụng đất cần cung cấp lời khai chi tiết về thời điểm bắt đầu sử dụng, mục đích sử dụng (như trồng cây lâu năm, làm nhà ở, sản xuất…), diện tích và ranh giới cụ thể của thửa đất.
Bên cạnh đó, việc xác nhận của hàng xóm, tổ dân phố hoặc chính quyền địa phương (như trưởng thôn, trưởng ấp, cán bộ địa chính xã) cũng đóng vai trò quan trọng trong việc làm rõ quá trình sử dụng đất thực tế và tình trạng không có tranh chấp. Ngoài ra, cần kiểm tra hồ sơ địa chính, sổ mục kê, bản đồ địa chính lưu trữ tại UBND cấp xã hoặc Văn phòng đăng ký đất đai nơi có đất để đối chiếu thông tin. Các tài liệu như biên lai nộp thuế sử dụng đất, hóa đơn tiền điện, nước, giấy tờ nhân thân (sổ hộ khẩu, CMND/CCCD có địa chỉ thường trú tại nơi có đất) cũng được xem là chứng cứ gián tiếp thể hiện quá trình sinh sống và sử dụng đất liên tục.
Xem thêm: Giấy viết tay chuyển nhượng đất không công chứng có giá trị pháp lý không?
Đất không sử dụng bao nhiêu năm thì bị mất quyền sử dụng?
Diện tích tối thiểu để được tách sổ đỏ đất thổ cư năm 2025
Lưu ý, trong trường hợp không có giấy tờ gì liên quan đến đất, người dân có thể nộp đơn yêu cầu trích lục hồ sơ địa chính tại cơ quan quản lý đất đai cấp huyện hoặc cấp xã để tìm lại các thông tin có liên quan được lưu trữ từ trước. Đây là bước rất quan trọng để làm cơ sở cho các bước pháp lý tiếp theo như đăng ký đất đai, kê khai cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc giải quyết tranh chấp.
Lưu ý: Các nội dung tư vấn hoặc văn bản pháp luật được trích dẫn trên có thể đã thay đổi hoặc hết hiệu lực tại thời điểm hiện tại. Khách hàng vui lòng liên hệ với chúng tôi qua số điện thoại: 0867.678.066 để được tư vấn hỗ trợ một cách chính xác.
Khách hàng cần tư vấn chi tiết mời liên hệ:
VĂN PHÒNG LUẬT SƯ DƯƠNG CÔNG
Văn phòng: Số 10 ngõ 40 Trần Vỹ, phường Phú Diễn, TP Hà Nội
Số điện thoại: 0867.678.066
Email: vanphongluatsuduongcong@gmail.com
Facebook: Hỗ trợ pháp lý
Tikok: Lscchannel